تفاوت بین اختلال یادگیری و ناتوانی یادگیری
چه تفاوتی بین اختلالات یادگیری و ناتوانی یادگیری وجود دارد؟
ناتوانی یادگیری کارکردهای اساسی مغز هستند که در کودک دچار اختلال یادگیری، غیرعادی جلوه می کنند.در واقع ناتوانی یادگیری موجب اختلال یادگیری می شود.
اختلال یادگیری همان جلوه ی عملکردهای غیر عادی کودک است که شما آن را می بینید.
مثلا کودکی را می بینید که نمی تواند بخواند، بنویسد،
اعمال ریاضی را انجام دهد و به طور کلی روان عمل کند.بهترین روش برای درک ماهیت ناتوانی یادگیری این است که شما اطلاعات مختصری از نحوه ی استفاده ی افراد از مغزشان برای یادگیری داشته باشید.
گام های یادگیری
در یادگیری باید پاره ای مسایل رخ دهند. در هرسطح از یادگیری مشکلاتی وجود دارد که موجب ناتوانی می شود.
در این جا برای یادگیری منظم و عادی گام هایی را می توان شمرد:
اگر ورودی های مغز در هر کدام از این گام ها کار خود را به خوبی انجام ندهند،آن را یک ناتوانی در یادگیری می نامیم.
گام اول: توجه
اگر نتوانید به چیزی توجه کنید،قادر به یادگیری آن نخواهید بود.این ناتوانی یادگیری دارای جایگاه خاص خود می باشد.این معضل،اختلال نارسایی توجه همراه بیش فعالی است.
گام دوم: درک
ما با چشم ها،گوش ها،بینی،دهان و پوست اشیا را درک می کنیم. اگر این عمل را به خوبی انجام ندهیم، نمی توانیم یاد بگیریم.
به طور مثال اگر فرق میان مسواک وشانه را نتوانیم درک کنیم،مسواک زدن را یاد نمی گیریم.مشکلات مختلفی در سطوح درک می تواند وجود داشته باشد.ولی باید توجه کرد،مثلا،عفونت گوش و یا آسیب رسیدن به ان را نمی توان ادراک شنیداری دانست.بلکه عدم تشخیص درست بین صداها(چ و ش)به وسیله ی فرد،جزء مشکل ادراک شنیداری است.
در مورد دیدن نیز موضوع به همین منوال است.مثلا اگر شخص به دلیل مشکلات کار اندام شناختی چشم یا تاخیر در مغز نتواند ببیند،باز مشکل ادراک دیداری محسوب نمی شود. از انواع مشکل ادراک دیداری این است که شخص قادر به تشخیص این که چیزی جلو یا پشت سرش است،یا این که بفهمد چه چیزی مهم است و چه چیزی در حاشیه است،نباشد. یا مثلا، اگر شما نتوانید فرق میان دو حرف(ت و ث) را حس کنید،خواندن برایتان سخت است. پردازش به حذف صداها ی غیر ضروری و توجه به آنچه که برای شما اهمیت دارد،اشاره می کند.برای مثال یک مشکل مربوط به پردازش شنیداری ممکن است به صورت ناتوانی دانش آموزی در تمرکز بر گفته های اموزگار در حین سر وصدای همکلاسی ها و یا صدای ماشین چمن زنی(بیرون کلاس) جلوه کند یا برای دانش آموز خواندن و پردازش دستور عمل های روی تخته درحالی که مطالب دیگر روی ان نوشته شده، سخت به نظر برسد.
گام سوم: یکپارچگی
وقتی شما می خواهید چیزی را به طور دقیق ادراک کنید نیاز به سه کار دارید: نخست باید آن را در یک مسیر درست و منظم قرار دهید(مرحله بندی).دوم بفهمید زمینه ی آن فعالیت چیست؟(انتزاع). سوم آن را با دیگر ادراکات،تجربه ها و یادگیری های پیشین خود پیوند دهید(سازمان دهی). ممکن است در هر کدام از این سه سطح با مشکل یادگیری مواجه شوید.
گام چهارم: حافظه
حافظه بلند مدت در ناتوانی یادگیری تحت تاثیر قرار نمی گیرد اما حافظه کوتاه مدت می تواند تحت تاثیر واقع شود.اگر شما نحوه ی اندازه گیری ارتفاع یک درخت را (با استفاده ازنوار و...)بدانید ولی بلافاصله نتوانید اندازه ی گرفته شده را به یاد آورید،فاقد ارزش است.
همه ی ما وقتی چیزی را چندین بار تکرار کنیم،به خوبی در وقت لازم به یاد می آوریم.کسانی که حافظه ی کوتاه مدت خوبی ندارند،باید چیزها را ان قدر تکرار کنند تا شاید در مغزشان نقش ببندد.
وقتی مطالب و مفاهیم در ذهن نقش ببندد،ماندگار می شود بعضی افراد در حافظه ی شنیداری مشکل دارند،به نحوی که نمی توانند شنیده های خود را تداعی کنند. برخی دیگر در حافظه ی دیداری دچار مشکل هستند و نمی توانند آن چه را می بینند به خاطر آورند.
گام پنجم: برون داد
همان طور که گر فتن اطلاعات از داخل مغز به صورت دقیق و کارآمد دشوار است،به همان اندازه گرفتن اطلاعات از خارج از مغز نیز مشکل است.
شایع ترین این موارد مربوط به آسیب های گفتار و زبان است. یعنی مردم در حد هوششان نمی توانند صحبت کنند.برخی دیگر با هماهنگی ماهیچه های کوچک دستشان شدیدا مشکل دارند، به گونه ای که می تواند باعث مشکلاتی چون ناتوانی یادگیری در نوشتن شود.(نارسانویسی) گروهی دیگر نمی توانند ماهیچه ها ی بزرگشان را هماهنگ کنند.آنها افرادی دست و پا چلفتی هستندکه در ورزش با مشکل مواجهند.
اختلال یادگیری با هر کدام از گونه های بالا تشکیل می شود. گاهی 1یا 2 و گاهی 5یا6 مورد می توانند با هم باشند.بعضی اوقات دو کودک را می بینیم که دارای این معضل از ترکیب ها و گونه های متفاوت ناتوانی یادگیری مشتق می شود.
چه چیز می تواند شبیه ناتوانی یادگیری باشد اما در واقع آن نیست؟ جواب می تواند یک تومور مغزی یا چیزی شبیه آن باشد.
کسانی که با ناتوانی یادگیری به دنیا می آیند،همراه با زمان پیش نمی روند و ناگهان در هیات کودکی شان ظاهر می شوند. اگر چنین الگویی وجود داشته باشد،آزمون های بسیاری انجام می گیرد تا تعیین کندآیا تومور،حمله های عصبی، رشد غیر طبیعی از،اگر علایم ناتوانی یادگیری به طور دایم، ومستمر و به مدت طولانی در زندگی فرد موجود باشد،می توانید مطمین باشید که اختلال فوق ناشی از دیگر بیماری های عصبی نیست.
از طرف دیگر،عوامل دیگری هستند که می توانند ناتوانی یادگیری ضعیف را بسیار وخیم تر کنند.بی نظمی و اختلال خانواده مصرف الکل،مواد مخدر و سوء تغذیه اختلالات را شدید تر می کنند.
نویسنده: مرضیه نجفی هدک کارشناس روان شناسی بالینی
- لینک منبع
تاریخ: پنجشنبه , 06 بهمن 1401 (15:25)
- گزارش تخلف مطلب